Χοληστερίνη και Τριγλυκερίδια
Τι είναι η χοληστερίνη; Η χοληστερίνη είναι μια ουσία που βρίσκεται φυσικά στο σώμα μας και είναι σημαντική για την καλή λειτουργία κάθε κυττάρου. Συγκεκριμένα συμμετέχει στην δημιουργία της βιταμίνης D και διαφόρων ορμονών. Το μεγαλύτερο μέρος της χοληστερίνης παράγεται στο ήπαρ (ενδογενής χοληστερίνη) και μια μικρή ποσότητα προέρχεται από τη διατροφή μας (διατροφική χοληστερίνη).
Η αύξηση της χοληστερίνης στο αίμα αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία της στεφανιαίας νόσου, δηλαδή της στηθάγχης και του εμφράγματος.
“Καλή” και “κακή” χοληστερίνη. Όπως όλα τα άλλα θρεπτικά συστατικά, έτσι και η χοληστερίνη πρέπει να μεταφερθεί στους ιστούς του σώματος διαμέσου του αίματος. Ωστόσο, λόγω του ότι η χοληστερίνη είναι αδιάλυτη στο αίμα, για να μεταφερθεί στα διάφορα όργανα του σώματος ενώνεται με πρωτεΐνες για να σχηματισθούν έτσι ειδικά σωματίδια – μεταφορείς της, που ονομάζονται λιποπρωτεϊνες. Υπάρχουν πολλών ειδών λιποπρωτείνες, αλλά οι κυριότερες από αυτές είναι η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτείνη (LDL) και η υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνη (HDL), οι οποίες έχουν γίνει γνωστές ως ή «κακή» και η «καλή» χοληστερίνη αντίστοιχα. Η “καλή” χοληστερίνη ή λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL), απομακρύνει τη χοληστερίνη από τις αρτηρίες προς το ήπαρ, όπου απορρίπτεται. Έτσι υψηλά επίπεδα καλής (HDL) χοληστερίνης προστατεύουν το καρδιαγγειακό μας σύστημα. Η “κακή” χοληστερίνη ή λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL) μεταφέρει τη χοληστερίνη από το ήπαρ στους ιστούς του σώματος. Αν υπάρχουν υψηλά επίπεδα κακής (LDL) χοληστερίνης στο αίμα , μπορεί να συσσωρευτεί στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, στενεύοντάς τα και αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Φυσιολογικές τιμές χοληστερίνης. Η επιθυμητή τιμή μετά την ηλικία των 18 ετών είναι Ολική χοληστερόλη<200 mg/dl HDL35-75mg/dl LDL<130 mg/dl. Μέχρι την ηλικία των 18 ετών τα όρια είναι Ολική χοληστερόλη<170 mg/dl HDL 35-75mg/dl LDL<110 mg/dl.
Αίτια αύξησης της χοληστερίνης ● Η κακή διατροφή μέσω της κατανάλωσης πολλών λιπαρών και ιδιαίτερα κορεσμένων είναι η συνηθέστερη αιτία αύξηση των επιπέδων της χοληστερίνης ● Η κληρονομικότητα ● Η ηλικία και το φύλο (μετά την εμμηνόπαυση, τα επίπεδα LDL χοληστερόλης των γυναικών τείνουν να αυξηθούν) ● Η έλλειψη άσκησης ● Το υπερβολικό πάχος ● Ο υποθυρεοειδισμός ● Ο διαβήτης ● Νεφρικές νόσοι ● Το κάπνισμα ● Το στρες
Τι είναι τα Τριγλυκερίδια; Τα τριγλυκερίδια είναι οργανικές χημικές ουσίες που το μόριό τους αποτελείται από γλυκερόλη ενωμένη με τρία λιπαρά οξέα. Από αυτήν ακριβώς την σύνθεση παίρνουν το χαρακτηριστικό τους όνομα, ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΑ. Στη σύνθεση των διαφόρων τριγλυκεριδίων χρησιμοποιούνται περίπου 50 διαφορετικά λιπαρά οξέα. Από τα διαφορετικά 50 λιπαρά οξέα που συμμετέχουν στην δομή των τριγλυκεριδίων τα 16 είναι κορεσμένα, ενώ τα υπόλοιπα 34 είναι ακόρεστα, Από πού προέρχονται τα τριγλυκερίδια; Αν και ένα μικρό μέρος των τριγλυκεριδίων μπορεί να παρασκευαστεί από τον ίδιο τον οργανισμό, οι μεγαλύτερες ποσότητες τριγλυκεριδίων προέρχονται από τις τροφές. Τα τριγλυκερίδια ανευρίσκονται στους φυτικούς και στους ζωικούς οργανισμούς με την μορφή των ελαίων και λιπών. Έτσι λοιπόν τα τριγλυκερίδια προσλαμβάνονται τόσο από τις φυτικές τροφές (διάφοροι καρποί και σπόροι κλπ), όσο και από τις ζωικές τροφές (ζωικό λίπος, βούτυρο από γάλα, εντόσθια, κλπ). Φυσιολογικές τιμές τριγλυκεριδίων <150 mg/dl. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων μαζί με το κάπνισμα, την υπέρταση και το σακχαρώδη διαβήτη αποτελούν τους 4 μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για τη στεφανιαία νόσο. Η χοληστερίνη εναποτίθεται στα τοιχώματα των αγγείων, ιδίως των στεφανιαίων αγγείων της καρδιάς, σχηματίζοντας την αθηρωματική πλάκα, με συνέπεια το σχηματισμό θρόμβων και αποφράξεων των στεφανιαίων αγγείων, που οδηγούν στην εκδήλωση εμφράγματος του μυοκαρδίου.
Τι αλλαγές μπορείτε να κάνετε στον τρόπο ζωής σας για να μειώσετε τη χοληστερίνη σας; Έρευνες δείχνουν ότι 80% του κινδύνου για εκδήλωση στεφανιαίας νόσου, μπορεί να μειωθεί με απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως: 1. Επιλογή υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, 2. Περισσότερη σωματική δραστηριότητα 3. Διατήρηση φυσιολογικού βάρους 4. Αποφυγή καπνίσματος 5. Λιγότερο άγχος.