Η βιταμίνη D3 και ο ρόλος της στη σύγχρονη διαγνωστική ιατρική
Τα τελευταία χρόνια ο χώρος της διαγνωστικής ιατρικής εμπλουτίζεται συνεχώς από μια γκάμα εξετάσεων που στο σύνολο τους μπορούν όχι μόνο να βοηθήσουν τον κλινικό ιατρό στη καταπολέμηση μιας ήδη διαγνωσμένης πάθησης, αλλά να συμβάλλουν στην πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση της πριν αυτή παρουσιάσει σημαντικές κλινικές εκδηλώσεις. Η μέτρηση της βιταμίνης 25-ΟΗ D3 και 1,25-(ΟΗ)2 D3 αποτελεί μία από αυτές.
Η βιταμίνη D, είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που μπορεί να εισέλθει στον οργανισμό μέσω της τροφής ή διαφόρων διαιτητικών συμπληρωμάτων. Οι βασικές μορφές της είναι η D2 (εργοκαλσιφερόλη) και η D3 (χοληκαλσιφερόλη). Με δερματική έκθεση σε υπεριώδες φώς η προβιταμίνη D3 μετατρέπεται σε βιταμίνη D3 και μεταφέρεται στο ήπαρ.
Εκεί υδροξυλιώνεται από την 25-υδροξυλάση σε 25-ΟΗ D3 που θεωρείται και η μορφή αποθήκευσης της βιταμίνης D. Ξαναγυρίζοντας στη κυκλοφορία, μεταφέρεται στους νεφρούς όπου με την 1α-υδροξυλάση μετατρέπεται στην βιολογικά ενεργή πλέον μορφή της που είναι η 1,25-(ΟΗ)2 D3. Η ενεργότητα της 1α-υδροξυλάσης διεγείρεται από την παραθορμόνη και την υπασβαιστιαιμία, ενώ καταστέλλεται από την 1,25-(ΟΗ)2 D3. Ο κύριος ρόλος λοιπόν της βιταμίνης D είναι η ρύθμιση της συγκέντρωσης του ασβεστίου στο αίμα. Στην περίπτωση που έχουμε υπασβεστιαιμία, έχουμε απελευθέρωση της παραθομόνης, αύξηση της παραγωγής 1,25-(ΟΗ)2 D3 (μέσω της διέγερσης της μετατροπής της 25-ΟΗ D3 από την 1α-υδροξυλάση), δέσμευσή της στους οστεοβλάστες, ενεργοποίηση των οστεοκλαστών και απελευθέρωση ασβεστίου στην κυκλοφορία για να επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα. Σε προχωρημένα στάδια ανεπάρκειας της βιταμίνης D πρακτικά ο παραπάνω ομοιοστατικός μηχανισμός δεν επαρκεί και συνεχίζουμε να παρατηρούμε υψηλά επίπεδα παραθορμόνης με πολύ χαμηλή συγκέντρωση 1,25-(ΟΗ)2 D3. Ήδη από το 1985, η έλλειψη της βιταμίνης D3 συσχετίστηκε με τον δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό και την ελαττωμένη οστική πυκνότητα χωρίς υπασβεστιαιμία ή οστεομαλακία1. Τη τελευταία πενταετία ορίστηκαν τα επίπεδα σχετικής ανεπάρκειας, επάρκειας και τοξικότητας της βιταμίνης. Πρόσφατες μελέτες απέδειξαν ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στα επίπεδα της βιταμίνης D και στη πρόληψη διαφόρων μορφών καρκίνου2, στην ενεργότητα της νόσου σε ασθενείς με κατά πλάκας σκλήρυνση3, σε αυτοάνοσα νοσήματα και στην αντιμετώπιση λοιμώξεων. Για την επιβεβαίωση όμως των παραπάνω, χρειάζονται περαιτέρω μελέτες και περισσότερα δεδομένα. 1. Nordin BE, Baker MR, Horsman A, Peacock M. A prospective trial of the effect of vitamin D supplementation on metacarpal bone loss in elderly women. Am J Clin Nutr 1985,42: 470-4 2. Lappe JM, Travers-Gustafson D, Davies KM et al. Vitamin D and calcium supplementation reduces cancer risk: results of a randomized trial. Am J Clin Nutr 2007, 85: 1586-91. 3. Myhr KM. Vitamin D treatment in multiple sclerosis. JNeurol Sci 2009 [Epub ahead of print].
Στο διαγνωστικό κέντρο ΒΙΟΤΥΠΟΣ γίνεται μέτρηση της βιταμίνης D με σύγχρονες μεθόδους και τα αποτελέσματα δίδονται αυθημερόν. «Για πληροφορίες επικοινωνήστε με τη γραμματεία μας στα τηλέφωνα 2106894509, 2106541832, 2106148535 ή επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας www.biotypos.gr