Τα αγαθά κόποις κτώνται

ΑΝΑΕΡΟΒΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Το αναερόβιο σύστημα είναι η καλύτερη πηγή ενέργειας σε δραστηριότητες υψηλής έντασης μικρής διάρκειας, κατά τις οποίες το καρδιαγγειακό σύστημα δεν προλαβαίνει να εφοδιάσει με το απαιτούμενο οξυγόνο τους μύες, οπότε η ενέργεια πρέπει να παραχθεί χωρίς οξυγόνο. Το αναερόβιο σύστημα παραγωγής ενέργειας διακρίνεται σε αναερόβιο αγαλακτικό και σε αναερόβιο γαλακτικό σύστημα. Αναερόβιο αγαλακτικό: Λέγεται και “μη-γλυκολυτικό σύστημα” ή “σύστημα ATP-φωσφοκρεατίνης”. Χρησιμοποιείται σε σύντομες εκρηκτικές κινήσεις ως 10 δευτερόλεπτα περίπου, πχ. σε μία ρίψη, στην άρση βαρών. Αναερόβιο γαλακτικό: λέγεται και “γλυκολυτικό σύστημα” επειδή έχει ως καύσιμο το γλυκογόνο. Χρησιμοποιείται σε μικρής διάρκειας κινήσεις, από 7 sec έως 1 λεπτό περίπου. Παραδείγματα: Δρόμοι 100 400 μέτρων, κολύμβηση 100 μέτρων, προπόνηση με βάρη κλπ. Παραπροϊόν του συστήματος αυτού είναι το γαλακτικό οξύ, η συσσώρευση του οποίου δημιουργεί κόπωση. Είναι η αίσθηση “καψίματος” που νιώθετε στο μυ όταν κάνετε μία άσκηση με βάρη.

ΑΕΡΟΒΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Αντιθέτως το αερόβιο ενεργειακό σύστημα χρησιμοποιείται κυρίως σε καταστάσεις ηρεμίας και σε δραστηριότητες χαμηλής έως υψηλής έντασης. Με αυτό το σύστημα η ενέργεια παράγεται με την παρουσία οξυγόνου. Η αερόβια άσκηση ονομάζεται και “καρδιαγγειακή άσκηση” (cardio). Κύρια καύσιμά του είναι οι υδατάνθρακες και τα λίπη.

ΚΥΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Το σώμα σε περιόδους που τρέφεται επαρκώς χρησιμοποιεί 3 κύρια καύσιμα: – τη γλυκόζη του αίματος – το γλυκογόνο που είναι αποθηκευμένο σε μυς και συκώτι – το λίπος. Σε χαμηλής έντασης δραστηριότητες, ως και το έντονο περπάτημα, το σώμα χρησιμοποιεί το λίπος ως κύριο καύσιμο. Όμως η άσκηση χαμηλής έντασης δεν καίει πολλές θερμίδες, πολύ καύσιμο, δηλαδή δεν καίει πολύ λίπος. Η μεσαίας έντασης άσκηση, σαν το χαλαρό τζόκινγκ, δε μπορεί να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα όπως η ήπια άσκηση και καίει μικρότερο ποσοστό λίπους. Όμως καίει περισσότερες θερμίδες Έτσι το συνολικό λίπος που καίγεται στην μεσαίας έντασης άσκηση (τζόκινγκ) είναι περισσότερο από αυτό που καίγεται σε ίσης διάρκειας ήπια άσκηση (περπάτημα). Τέλος, η έντονη άσκηση αν και δαπανά πολύ περισσότερες θερμίδες από τη μεσαίας έντασης άσκηση, καίει ελαφρώς λιγότερο λίπος, επειδή έχει ως κύριο καύσιμο το γλυκογόνο! Η κοινή λογική λοιπόν λέει ότι για να χάσουμε λίπος θα πρέπει να επιλέξουμε μεσαίας έντασης αεροβική άσκηση. Όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική…και βρίσκεται στην HIIT. Τι είναι η HIIT; ΗΙΙΤ σημαίνει High Intensity Interval training, δηλαδή υψηλής έντασης διαλειμματική προπόνηση και αναφέρεται σε αερόβια άσκηση. Η φιλοσοφία της είναι ότι ο οργανισμός επωφελείται περισσότερο όταν η αερόβια άσκηση έχει μεγαλύτερη ένταση και μικρότερη διάρκεια απ΄ ότι αερόβια χαμηλής έντασης και μεγαλύτερης διάρκειας. Φυσικά η ύπαρξη αερόβιας υψηλής έντασης δεν είναι πανάκεια, και μπορεί να συνυπάρχει με την αερόβια χαμηλής ή μεσαίας έντασης στο πρόγραμμα ενός αθλητή. Η ένταση μιας αερόβιας άσκησης μπορεί να μετρηθεί και από τον αριθμό των σφυγμών του αθλητή κατά τη διάρκεια της άσκησης. Γενικά στην ΗΙΙΤ ένας επιθυμητός στόχος σφυγμών είναι το 90% των μέγιστων σφυγμών του αθλητή, τους οποίους κάποιος μπορεί να βρει αφαιρώντας την ηλικία του από το 220. Για παράδειγμα όταν κάποιος είναι 25 χρονών, οι μέγιστοι χτύποι της καρδιάς του είναι 220-25= 195 το λεπτό, άρα με την ΗΙΙΤ στοχεύει σε 195 Χ 90%= 175-176 χτύπους το λεπτό. Η ΗΙΙΤ γενικά αναφέρεται σε αθλητές με σχετικά καλή φυσική κατάσταση. Αν κάποιος είναι σχετικά αρχάριος στην αερόβια υψηλής έντασης, καλό είναι να περάσει πρώτα μια περίοδο προσαρμογής με κάποια πιο ήπια μορφή αερόβιας, πριν «μπει» στην High Intensity Interval Τraining αερόβια. Ποια τα οφέλη της ΗΙΙΤ; 1. Πολύ αυξημένη καύση θερμίδων σε σχέση με την αερόβια χαμηλής ή μεσαίας έντασης. 2. Σημαντική αύξηση του μεταβολισμού για τις επόμενες 24 ώρες, σε αντίθεση με την χαμηλής μεσαίας έντασης αερόβια, που αυξάνει το μεταβολισμό πολύ λιγότερο.| 3. Μεγαλύτερη αύξηση έκκρισης αυξητικής ορμόνης απ’ ότι η μεσαίας έντασης αερόβια * 4. Αύξηση εκρηκτικότητας και μέγιστης επίδοσης σε καταστάσεις που απαιτούν γρήγορη αντίδραση (π.χ. αθλήματα) Σε ποια είδη αερόβιας μπορεί να εφαρμοστεί η ΗΙΙΤ ; Μπορεί να εφαρμοστεί σε διάδρομο γυμναστικής (οριζόντιο ή επικλινή), σε ποδήλατο (κανονικό ή γυμναστικής), στα steps, σε τρέξιμο σε στίβο, στην κολύμβηση κτλ . Επίσης η ΗΙΙΤ φιλοσοφία προπόνησης μπορεί να εφαρμοστεί και στα περισσότερα αθλήματα. Ποίο είναι ένα τυπικό πρόγραμμα HIIT; Σε αυτή την ερώτηση υπάρχουν πολλές πιθανές απαντήσεις. Ένας τρόπος είναι ο παρακάτω : Προθέρμανση : jogging στο 60-65 % των μέγιστων παλμών για 3-4 λεπτά, αφού προηγηθούν 1 – 2 λεπτά απλού περπατήματος «Άσκηση» : 30 δευτερόλεπτα στο 90% «Ξεκούραση» : 60 δευτερόλεπτα ελαφρώς γρήγορο περπάτημα ή χαλαρό jogging «Άσκηση» : 30 δευτερόλεπτα στο 90% «Ξεκούραση» : 45 δευτερόλεπτα περπάτημα ή χαλαρό jogging Αυτός ο κύκλος άσκηση ξεκούραση γίνεται περίπου 5-6 φορές. Οι παραλλαγές είναι αρκετές, με βασικό χαρακτηριστικό την γρήγορη εναλλαγή άσκησης ξεκούρασης και τον στόχο των 90% χτύπων σε σχέση με το μέγιστο. Η ΗΙΙΤ χρειάζεται προετοιμασία; Καλό είναι, για αποφυγή τραυματισμών, πριν την ΗΙΙΤ να γίνονται κάποιες διατάσεις (κυρίως στα πόδια) και η προθέρμανση που αναφέρθηκε στην προηγούμενη ερώτηση . Επίσης καλό είναι να γίνεται σε ημέρες που ο ασκούμενος είναι σωματικά έτοιμος για άσκηση υψηλής έντασης ( να έχει κοιμηθεί καλά, να είναι ξεκούραστος κτλ). Οι ευεργετικές επιδράσεις της άσκησης στην υγεία των ανθρώπων είναι γνωστές από αρχαιοτάτων χρόνων. Το «νους υγιής εν σώματι υγιεί» αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο αυτή τη γνώση και η εφαρμογή της αποδεικνύεται με τις πολυάριθμες αθλητικές εκδηλώσεις στην αρχαιότητα.

Συνοπτικά τα δυνητικά οφέλη της τακτικής αερόβιας άσκησης, όπως έχουν τεκμηριωθεί με επιστημονικές μελέτες, είναι: – Μείωση της γλυκόζης του αίματος (στη διάρκεια της άσκησης και μετά) και αύξηση της ευαισθησίας των ιστών στην ινσουλίνη. Συνέπεια αυτών των δράσεων είναι η μείωση της πιθανότητας για ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2 σε άτομα με προδιάθεση, ενώ συντελούν στην καλύτερη ρύθμιση του διαβήτη στους διαβητικούς – Μείωση της αρτηριακής πίεσης (συστολικής και διαστολικής) – Βελτίωση του επιπέδου των λιπιδίων του αίματος, και συγκεκριμένα μείωση των τριγλυκεριδίων και της κακής (LDL) χοληστερόλης, και παράλληλα αύξηση της καλής (HDL) χοληστερόλης – Βελτίωση της ινωδόλυσης και μείωση του ινωδογόνου του πλάσματος – Βελτίωση της καρδιαγγειακής κατάστασης – Βελτίωση της μυϊκής δύναμης – Βελτίωση του αισθήματος ευεξίας (σωματικής και ψυχικής) – Καλύτερη ποιότητα ζωής…βέβαια όλα αυτά «κόποις κτώνται».