Μοριακές Τεχνικές Στη Σύγχρονη Διαγνωστική Ιατρική

Ας δούμε όμως για ποιο λόγο υπερτερούν των βασικών τεχνικών και πότε είναι πράγματι απαραίτητες. Η πιο γνωστή μοριακή τεχνική είναι η Αλυσιδωτή Αντίδραση της Πολυμεράσης (PCR Polymerase Chain Reaction). Πρόκειται για μια μέθοδο κατά την οποία από κατάλληλο βιολογικό υγρό ανιχνεύουμε και πολλαπλασιάζουμε συγκεκριμένα τμήματα γενετικού υλικού. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση ενός ενζύμου (Taq πολυμεράση) και ειδικών εκκινητών (primers) της αντίδρασης (ειδικά νουκλεοτίδια τα οποία παρουσιάζουν αλληλουχία βάσεων συμπληρωματική του DNA στόχου). Ο σκοπός της λοιπόν είναι να πολλαπλασιάσει συγκεκριμένα μέρη του DNA που μας ενδιαφέρουν έτσι ώστε αυτά να γίνουν ανιχνεύσιμα. Η μέθοδος αυτή περιλαμβάνει τρία στάδια. Στο πρώτο στάδιο έχουμε την αποδιάταξη της διπλής έλικας του DNA (denaturation) και την ενεργοποίηση της Taq πολυμεράσης. Στο δεύτερο στάδιο πραγματοποιείται η υβριδοποίηση (annealing) των εκκινητών στις μονές αλυσίδες του DNA. Στο τρίτο και τελευταίο στάδιο έχουμε την επιμήκυνση (elongation) όπου η Taq πολυμεράση συνθέτει τις συμπληρωματικές αλυσίδες στις μονές αλυσίδες του DNA που δημιουργήσαμε στο πρώτο στάδιο. Και τα τρία αυτά στάδια αποτελούν ένα κύκλο της αντίδρασης. Μετά λοιπόν από ”ν” κύκλους, θα έχουμε 2ν αντίγραφα του DNA στόχου. Για να δούμε το αποτέλεσμα μας, συνεχίζουμε με ηλεκτροφόρηση των προϊόντων της PCR παρουσία βρωμιούχου αιθιδίου, και έπειτα οπτικοποίηση τους σε θάλαμο ακτινών UV. Τα πλεονεκτήματα της PCR έναντι στις παραδοσιακές μεθόδους είναι: – Υψηλή ευαισθησία : λόγω του πολλαπλασιασμού του DNA στόχου, ακόμα και πολύ μικρές ποσότητες του ανιχνεύονται. – Μικρός χρόνος ανίχνευσης του παθογόνου: μειώνεται δραστικά το μεγάλο χρονικό ”μαύρο παράθυρο” (π.χ. η ανίχνευση του ιού HIV, με τις παραδοσιακές μεθόδους χρειάζεται ένα διάστημα άνω των 2 μηνών για να ανιχνευθεί τη στιγμή που με τη PCR χρειάζονται μόλις 2 εβδομάδες). – Υψηλή ειδικότητα : ο πολλαπλασιασμός γίνεται αποκλειστικά για συγκεκριμένο DNA. Οποιοδήποτε άλλο γενετικό υλικό απλά δεν πολλαπλασιάζεται και δεν ανιχνεύεται. Έτσι μπορούμε και έχουμε άριστη τυποποίηση του παθογόνου όπως στη περίπτωση του HPV (ιός του ανθρωπίνου θηλώματος), που η μέθοδος όχι μόνο ανιχνεύει τη παρουσία του HPV στο δείγμα που εξετάστηκε (αρνητικό – θετικό), αλλά ταυτόχρονα έχει και τη δυνατότητα τυποποίησης του στους αντίστοιχους τύπους υψηλής/χαμηλής ογκογενετικής ικανότητας του. Εν τέλη, εξαλείφεται η περίπτωση διασταυρούμενων αντιδράσεων ή ψευδώς θετικών/αρνητικών αποτελεσμάτων.

Φυσικά οι μοριακές τεχνικές δεν περιορίζονται μόνο στην ανίχνευση μολυσματικών παραγόντων. Υπάρχει πλέον μια μεγάλη γκάμα εξετάσεων που περιλαμβάνει μοριακό έλεγχο κληρονομικών παθήσεων υπεύθυνων για τη πήξη του αίματος (σημαντικοί στις καθέξιν αποβολές), προγεννητικού ελέγχου (π.χ. κυστική ίνωση, κώφωση), screening ατόμων υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη νεοπλασιών, προδιάθεση για οστεοπόρωση και πολλές άλλες παθήσεις που αποδεδειγμένα βρίσκονται στο γενετικό μας υλικό και μεταφέρονται από γενεά σε γενεά. Γνωρίζοντας τη γενετική κληρονομιά μας, δεν μπορούμε να εξαλείψουμε (προς το παρόν) τα ”προβληματικά” γονίδια μας. Μπορούμε όμως να προλάβουμε μέσω διατροφής, άσκησης, φαρμακευτικής αγωγής και τακτικού ελέγχου παθήσεις οι οποίες σε άλλες εποχές θα μας έβρισκαν απροετοίμαστους και να τις ξεπεράσουμε με αίσιο αποτέλεσμα, γιατί όπως γνωρίζουμε η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από την ίδια τη θεραπεία.

Το Ιατρικό Διαγνωστικό Κέντρο Βιότυπος, συμβαδίζει πάντα με τις σύγχρονες διαγνωστικές μεθόδους και εκτελεί μια μεγάλη γκάμα μοριακών εξετάσεων. Για οποιαδήποτε πληροφορία επικοινωνείστε με τη γραμματεία μας.