Κολπίτιδες
Οι κολπίτιδες σήμερα αποτελούν το συχνότερο πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και είναι ο συνηθέστερος λόγος που επισκέπτονται το γυναικολόγο τους, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.
Λόγω της ειδικής ανατομικής κατασκευής του γυναικείου γεννητικού συστήματος, ο κόλπος, ο τράχηλος, η μήτρα, οι σάλπιγγες και οι ωοθήκες βρίσκονται εσωτερικά στο σώμα της γυναίκας. Η περιοχή με τις περισσότερες μολύνσεις είναι ο κόλπος.
Τι είναι η κολπίτιδα;
Κολπίτιδα ονομάζουμε κάθε φλεγμονή του κόλπου που έχει ως αποτέλεσμα τη διαταραχή της σύστασης των φυσιολογικών κολπικών εκκρίσεων. Τις περισσότερες φορές παρουσιάζονται ως αιδοιοκολπίτιδα (φλεγμονή κόλπου- αιδοίου) ή συνοδεύεται απο τραχηλίτιδα (φλεγμονή του τραχήλου της μήτρας).
Εκδηλώνεται με τα εξής συμπτώματα:
- Κνησμός
- Τσούξιμο
- Αυξημένη έκκριση των κολπικών υγρών, δύσοσμων σε ορισμένες περιπτώσεις
- Ερυθρότητα
- Οίδημα
- Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρεύνια)
- Πόνος χαμηλά στην κοιλία ή στην μέση
ΑΙΤΙΑ ΚΟΛΠΙΤΙΔΑΣ – ΤΡΑΧΗΛΙΤΙΔΑΣ
1. Μυκητιάσεις (συνήθως candida albicans)
Συνυπάρχει κνησμός, παχύρρευστο έκκριμα λευκού χρώματος «σαν κομμένο γιαούρτι». Συχνά παρουσιάζονται σε σακχαρώδη διαβήτη, εγκυμοσύνη, σε λήψη αντιβιοτικών ευρέως φάσματος ή κορτιζόνης, σε λήψη αντισυλληπτικών, ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, σε σιδηροπενική αναιμία. Υπάρχει έξαρση τους θερινούς μήνες διότι η υγρασία, η ζέστη και η άμεση επαφή με την άμμο της θάλασσας ευνοεί την αναπτυξή τους.
2. Βακτηριακή μη ειδική κολπίτιδα (Bacterial vaginosis)
Πρόκειται για μαζικό αποικισμό του κόλπου και την αντικατάσταση της κολπικής φυσιολογικής χλωρίδας απο υψηλές συγκεντρώσεις αναερόβιων βακτηρίων με συχνότερο την Gardnerella vaginalis, αλλά και τα Bacteroides spp, mobiluncus). Το κολπικό έκκριμα είναι γκριζόλευκο με δυσάρεστη οσμή «ψαριού». Είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.
3. Παράσιτα (τριχομονάδες)
Οφείλεται σε αναερόβιο πρωτόζωο την Trichomonas vaginalis. Εκδηλώνεται με κνησμό, κιτρινοπράσινες δύσοσμες εκκρίσεις, συχνά αφρώδεις, και ερυθρότητα του αιδοίου.
4. Μικροβιακή κολπίτιδα-τραχηλίτιδα
Οφείλεται στο στρεπτόκοκκο agalactiae, σε ουρεάπλασμα, μυκόπλασμα, μικρόβια του εντερικού σωλήνα, γονόκοκκο και σύφιλη. Υπάρχει ποικιλία συμπτωμάτων, απο πλήρη απουσία εως και τα εξής: αυξημένες κολπικές εκκρίσεις, δυσουρία, ανωμαλίες στην έμμηνο ρήση, κοιλιακός πόνος και σοβαρές νεογνικές νόσους κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
5. Χλαμύδια (Chlamydiae trachomatis)
Συνήθως στις γυναίκες δεν υπάρχει κανένα σύμπτωμα. Είναι δυνατό όμως να εμφανίζεται ελαφριά ροή αίματος μετά την σεξουαλική πράξη και πόνος χαμηλά στην κοιλιά ή στη μέση. Προσβάλλεται κυρίως ο τράχηλος της μήτρας, οι σάλπιγγες, η πύελος, το ουροποιητικό σύστημα. Αν δεν θεραπευτεί προκαλεί σοβαρά προβλήματα υπογονιμότητας και στειρότητας.
6. Οι Ιογενείς (HPV, έρπης γεννητικών οργάνων)
Όπου εμφανίζονται ελαφρά (φυσαλίδες) ή καθόλου συμπτώματα. Τα περισσότερα είδη κολπίτιδας θεωρούνται σεξουαλικώς μεταδιδόμενα εκτός της μυκητιασικής κολπίτιδας.
Ο φυσιολογικός κόλπος έχει την λεγόμενη φυσιολογική χλωρίδα στην οποία επικρατούν οι γαλακτοβάκιλλοι, μικροοργανισμοί που έχουν προστατευτικό ρόλο και εμποδίζουν τα παθογόνα μικρόβια να εισέλθουν. Οι γαλακτοβάκιλλοι παράγουν ουσίες που διατηρούν το ph του κόλπου σε επιθυμητές τιμές. Όταν διαταράσσεται η ισορροπία του ph διαταράσσεται η φυσιολογική χλωρίδα με αποτέλεσμα τα παθογόνα μικρόβια να επικρατούν σε βάρος των γαλακτοβάκιλλων και να προκαλείται φλεγμονή δηλ. κολπίτιδα.
Αυτό είναι δυνατό να γίνει:
- Σε μείωση της άμυνας του οργανισμού, stress
- Σε μείωση των οιστρογόνων, εμμηνόπαυση
- Σε εγκυμοσύνη
- Σε σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό
- Σε ελλιπή τοπική υγιεινή
- Σε ενδοκολπικές πλύσεις με ισχυρά αντισηπτικά διαλύματα
- Σε λήψη αντιβιοτικών και άλλου είδους φαρμάκων
- Σε χρήση στενών παντελονιών και στενών συνθετικών εσωρούχων.
- Σε παρατεταμένη χρήση ενδοκολπικών ταμπόν (> 4 ώρες)
- Άμεση επαφή με την άμμο της θάλασσας
- Παρατεταμένη παραμονή βρεγμένων μαγιώ
- Σε θερμό και υγρό περιβάλλον ευνοείται η ανάπτυξη μικροβίων και μυκήτων
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση επιτυγχάνεται αποκλειστικά με τη λήψη και καλλιέργεια κολποτραχηλικού εκκρίματος. Αυτή η εξέταση είναι απαραίτητη προκειμένου να εντοπισθεί το υπεύθυνο παθογόνο μικρόβιο και στη συνέχεια να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία αφορά συνήθως τη λήψη αντιβιοτικών απο το στόμα σε συνδυασμό με κολπικά υπόθετα ή κρέμες.
Είναι απαραίτητο να γίνεται ταυτόχρονα θεραπεία και στον σεξουαλικό σύντροφο. Ακόμη και μετά τη θεραπεία οι κολπίτιδες σε μεγάλο ποσοστό υποτροπιάζουν και επανεμφανίζονται. Ειδικά όσον αφορά τις υποτροπιάζουσες μηκυτιασικές κολπίτιδες συνιστάται να γίνεται αντιμυκητόγραμμα.
Σε κάθε περίπτωση η σωστή πρόληψη και η έγκαιρη επίσκεψη στο γυναικολόγο και το μικροβιολόγο βοηθούν σημαντικά στη θεραπευτική αντιμετώπιση των κολπίτιδων.