HIV - AIDS

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ

Ο πρώτος βεβαιωμένος θάνατος από AIDS σημειώθηκε το 1959 στην Αφρική (διαγνώστηκε αναδρομικά). Ακολούθησαν σποραδικοί θάνατοι στην Αφρική και την Νορβηγία και γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 60 ο ιός πέρασε στην Αϊτή και από εκεί στις Ηνωμένες πολιτείες. Η πρώτη επίσημη ανακοίνωση για τη νόσο εκδόθηκε το 1981 στις ΗΠΑ και αφορούσε 5 περιστατικά ομοφυλόφιλων ανδρών στο Λος Άντζελες. Έτσι χαρακτηρίστηκε στην αρχή ως νόσος των ομοφυλόφιλων. Αργότερα επηρέασε και άλλες ομάδες που τώρα θεωρούνται υψηλού κινδύνου όπως οι ναρκομανείς ή οι πολυμετταγγιζόμενοι. Μέχρι σήμερα έχουν πεθάνει λόγω του AIDS 25 εκατομμύρια άνθρωποι ενώ περίπου 40 εκατομμύρια επιπλέον νοσούν. Μέχρι στιγμής έχουν αναγνωριστεί δυο είδη του ιού HIV, ο HIV-1 και ο HIV-2. Ο HIV-1 είναι αυτός που ευθύνεται για τη μεγάλη πλειοψηφία των μολύνσεων παγκόσμια (περίπου 90%), και επίσης είναι αυτός με τις περισσότερες μεταλλάξεις και υποτύπους. Ο HIV-2, που αναγνωρίστηκε το 1986 και θεωρείται προγενέστερος τύπος από τον HIV-1, εντοπίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη Δυτική Αφρική, με λίγα περιστατικά σε χώρες που έχουν συχνή επικοινωνία με την περιοχή αυτή (όπως π.χ. η Γαλλία). Ο HIV-2 τείνει να μεταδίδεται σχετικά δυσκολότερα σε σχέση με το άλλο είδος, ενώ η εξέλιξη της νόσου στους φορείς HIV-2 είναι πιο αργή. Στην Ελλάδα δηλώθηκαν το 2011 954 νέα περιστατικά εκ των οποίων τα 820 (86%) ήταν άνδρες και 134 (14%) ήταν γυναίκες. Το 35,6% ήταν άνδρες που είχαν σεξουαλικές επαφές με άλλους άνδρες, το 25,3% ήταν χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, ενώ στο 23,1% δεν έχει προσδιοριστεί ο τρόπος μετάδοσης Υπήρχαν και 4 περιπτώσεις κάθετης μετάδοσης (από τη μητέρα στο παιδί). Ο συνολικός αριθμός των HIV οροθετικών ατόμων (μαζί με αυτούς που νόσησαν) που δηλώθηκαν στην Ελλάδα μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2011 ανέρχεται σε 11492. Από αυτά τα περιστατικά τα 9346(81,3%) ήταν άνδρες και 2098 (18,3%) ήταν γυναίκες. Συγκριτικά με το 2010 τα στοιχεία του 2011 δείχνουν μια αύξηση στην Ελλάδα της τάξης του 57% γεγονός πολύ ανησυχητικό, που οδήγησε και στις τελευταίες ανακοινώσεις και τους ελέγχους που έγιναν. Ο πιο συχνός τρόπος μετάδοσης στην Ελλάδα είναι η σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών (48,2%), ενώ παρατηρείται αύξηση μεταξύ των χρηστών ενδοφλεβίων ουσιών ( από 15 περιστατικά το 2010 σε 241 το 2011!!)

ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ

Ο ιός μεταδίδεται – Κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής – Από μολυσμένο αίμα – Από τη μητέρα στο έμβρυο (κάθετη μετάδοση). Τα σωματικά υγρά που περιέχουν τον ιό είναι – Αίμα – Σπέρμα και πιθανώς προσπερματικό υγρό – Κολπικά υγρά – Μητρικό γάλα. Τα ποσοστά κινδύνου δεν είναι απόλυτα γιατί εξαρτώνται από – Μολυσματικότητα : υψηλό ιϊκό φορτίο αυξάνει τον κίνδυνο – Γεννητικά , στοματικά έλκη αυξάνουν τον κίνδυνο κατά τη σεξουαλική πράξη – Τυχαία τρυπήματα με νωπό αίμα, βαθύ τρύπημα ή ενδοφλέβια ένεση αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο. Ο ΙΟΣ ΔΕΝ ΜΕΤΑΔΙΔΕΤΑΙ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΠΟ Σάλιο, δάκρυα, ιδρώτα, κόπρανα ή ούρα, αγκαλιά, φιλί, μασάζ, χειραψία, τσιμπήματα εντόμων, χρήση τουαλέτας ή ντους.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΟΙΜΩΞΗΣ;

Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στο 87% των ατόμων και εκδηλώνονται 2-4 εβδομάδες μετά την μόλυνση. Δυστυχώς μοιάζουν με τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος ή της γρίπης και είναι: Πυρετός, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, υπνηλία, εξάντληση, πρησμένοι λεμφαδένες. Αυτή είναι η πρωτολοίμωξη ή οξεία λοίμωξη από HIV. Αυτά τα συμπτώματα δεν μπορούν να μας δώσουν τη διάγνωση. Ο μόνος τρόπος για τη διάγνωση είναι οι εξετάσεις του αίματος.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Υπάρχουν 2 τρόποι για να διαγνωστεί το AIDS από τις εξετάσεις αίματος. Ο πρώτος είναι μέσω των αντισωμάτων που παράγονται από τον οργανισμό έναντι του ιού. Και ο δεύτερος ανιχνεύοντας με μοριακές μεθόδους το γενετικό υλικό του ιού (PCR ΓΙΑ HIV ). Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων αναπτύσσει αντισώματα κατά του ιού τους 3 πρώτους μήνες (97-99%) με μέσο όρο τις 25 μέρες. Αν εξεταστεί κάποιος νωρίτερα από τους 3 μήνες υπάρχει περίπτωση να έχει μολυνθεί αλλά να μην έχει αναπτύξει ακόμη μετρήσιμα αντισώματα. Αυτή η περίοδος όπου η εξέταση μπορεί να δώσει ψευδώς αρνητικό αποτέλεσμα λέγεται «περίοδος παραθύρου». Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν στους 6 μήνες. Επομένως συνιστάται η μέτρηση των αντισωμάτων στους 3 μήνες και ένας επανέλεγχος στους 6 μήνες. Ο μοριακός έλεγχος ανιχνεύει το RNA του ιού και είναι μία τεχνική πιο γρήγορη που χρησιμοποιούν και στην αιμοδοσία συχνά για τον έλεγχο των αιμοδοτών αφού ανιχνεύει τον ιό σε συντομότερο χρονικό διάστημα ( περίπου 14 μέρες μετά την έκθεση στον ιό).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί πολλά φάρμακα κατά του HIV. Τα φάρμακα αυτά δεν εξαλείφουν τον ιό από το σώμα, δηλαδή δε θεραπεύουν. Αυτό που κάνουν είναι να τον εμποδίσουν να πολλαπλασιαστεί, με αποτέλεσμα να μειώνουν την επιβλαβή επίδραση του στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η αντιρετροϊική αγωγή ονομάζεται HAART, από τα αρχικά των Highly Active Antiretroviral Therapy (Αντιρετροϊική Θεραπεία Υψηλής Δραστικότητας). HAART σημαίνει ταυτόχρονη χορήγηση τριών ή περισσοτέρων αντιρετροϊικών φαρμάκων. Για τον λόγο αυτό ονομάζεται και συνδυαστική αγωγή ή αγωγή κοκτέιλ. Η συνδυαστική αγωγή είναι η βασική μέθοδος αντιμετώπισης του HIV. Αν είσαι οροθετικός και παίρνεις αγωγή παραμένεις υγιής, αλλά μπορείς να μεταδόσεις τον ιό. Άρα είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις τον τρόπο να προφυλαχτείς. Πλέον είναι εύκολο κανείς να ενημερωθεί και να λάβει τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.