Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Γρίπη

Η γρίπη είναι μια μεταδοτική ασθένεια, που έχει τα χαρακτηριστικά της οξείας εμπύρετου νόσου του αναπνευστικού συστήματος, και προκαλείται από του ιούς της γρίπης Α, Β και C. Οι ιοί αυτοί προσβάλλουν το ανώτερο ή και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα ( μύτη, φάρυγγας, λάρυγγας, βρόγχος ). Σε σοβαρές περιπτώσεις η γρίπη προκαλεί πνευμονία που μπορεί να είναι θανατηφόρα, ειδικά σε μικρά παιδιά και ηλικιωμένους. Η γρίπη εξαπλώνεται στον κόσμο με εποχικές ενδημίες ή πανδημίες, με θύματα χιλιάδες ή εκατομμύρια ανθρώπους. Αποτελεί παγκόσμιο υγειονομικό πρόβλημα και επιτηρείται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO). Η επιτήρηση έγκειται στην καταγραφή των επιδημιών, την ταυτοποίηση νέων στελεχών του ιού, την παρασκευή εμβολίων και την έκδοση οδηγιών προς υγειονομικούς φορείς και τα κράτη.

Πώς μεταδίδεται η γρίπη; Η γρίπη μεταδίδεται σε υγιείς ανθρώπους από τους ασθενείς με τον βήχα, το φτέρνισμα και την ομιλία. Με τον τρόπο αυτό διασπείρονται στην ατμόσφαιρα αόρατα μικροσταγονίδια που περιέχουν του ιούς της γρίπης. Επίσης, μεταδίδεται με τα χέρια των ανθρώπων, όταν έρθουν σε επαφή με ασθενείς ή με μολυσμένα αντικείμενα και εν συνεχεία αγγίξουν το στόμα ή τη μύτη τους.

Για πόσες μέρες μεταδίδει την γρίπη το μολυσμένο άτομο; Οι ενήλικες μπορούν να μεταδώσουν την νόσο μια μέρα πριν αρρωστήσουν και 5-7 ημέρες από την στιγμή που θα εκδηλώσουν τα συμπτώματα της λοίμωξης. Η μεταδοτικότητα αυξάνεται χρονικά στα παιδιά και σε ανοσοκατασταλμένα άτομα. Ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης; Τα συμπτώματα της γρίπης συνήθως ξεκινούν απότομα, μία ή δύο ημέρες μετά τη μόλυνση με τον ιό. Τα αρχικά συμπτώματα είναι ρίγη και πυρετός και έπονται πονοκέφαλος, πονόλαιμος, βήχας, πόνος των μυών και των αρθρώσεων, καταβολή, έντονη κόπωση και καταρροή. Τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα από το γαστρεντερικό, όπως ναυτία, εμετούς, διάρροια, ενώ στους ενήλικες τα συμπτώματα αυτά δεν είναι συχνά. Ποια συμπτώματα θα μας ανησυχήσουν, εάν εμφανισθούν στα παιδιά με γρίπη; Υπάρχουν συμπτώματα που εάν εμφανισθούν στο άρρωστο παιδί πρέπει άμεσα να επικοινωνήσουμε με τον παιδίατρο, γιατί είναι προοίμιο επιπλοκής της νόσου. Τα συμπτώματα αυτά είναι: Μειωμένη δραστηριότητα, υπνηλία Υψηλός και παρατεταμένος πυρετός Ταχύπνοια ή δυσκολία στην αναπνοή Κυάνωση Διέγερση ή σπασμός Επανεμφάνιση του πυρετού ή επιδείνωση του βήχα ύστερα από βελτίωση των συμπτωμάτων της γρίπης. Ποια συμπτώματα θα μας ανησυχήσουν εάν εμφανισθούν σε ενήλικες; Στους ενήλικες με γρίπη, τα συμπτώματα για να συμβουλευτούν άμεσα τον κλινικό γιατρό είναι: Υψηλός και παρατεταμένος πυρετός Λιποθυμικά επεισόδια Πόνος ή αίσθημα πίεσης στο στήθος Δύσπνοια Σύγχυση Πολλοί ή παρατεταμένοι εμετοί Ποιες είναι οι επιπλοκές της γρίπης; Η γρίπη είναι μία συνήθης νόσος του ανθρώπου και η πορεία της μπορεί να είναι ήπια έως και σοβαρή, και μερικές φορές να οδηγήσει στον θάνατο. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές. Αντιθέτως, σε κάποια, άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, υπάρχει κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών. Μερικές από τις επιπλοκές αυτές είναι η πνευμονία από τον ίδιο τον ιό της γρίπης ή από μικρόβια, κυρίως από πνευμονιόκοκκο, οι κρίσεις άσθματος στα άτομα που πάσχουν από βρογχικό άσθμα, η παρόξυνση της χρόνιας βρογχίτιδας, η επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας και του διαβήτη. Τα παιδιά μπορεί επίσης να παρουσιάσουν ιγμορίτιδα και ωτίτιδα. Ποια άτομα ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου; Η γρίπη προσβάλλει όλες τις ηλικιακές ομάδες του ανθρώπου. Ιδιαίτερο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση και εμφάνιση επιπλοκών διατρέχουν οι παρακάτω κατηγορίες: Άτομα άνω των 60 ετών Παιδιά ή ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες: Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές Ανοσοκαταστολή Μεταμόσχευση οργάνων Σακχαρώδη διαβήτη Χρόνια νεφροπάθεια Νευρομυικά νοσήματα Αιμοσφαιρινοπάθειες Έγκυες γυναίκες Λεχωίδες Θηλάζουσες Παχύσαρκα άτομα με Δείκτη μάζας σώματος BMI >40 kg/m Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια για την πιθανή εμφάνιση συνδρόμου Reye. Τι πρέπει να κάνω εάν αρρωστήσω; Η τήρηση των κανόνων υγιεινής είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας από την γρίπη. Βασικοί κανόνες είναι: Αποφύγετε στενή επαφή με άλλα άτομα. Αποφύγετε να έρχεστε σε επαφή με άτομα που είναι άρρωστα. Κρατήστε απόσταση από τους άλλους όταν είστε εσείς άρρωστοι για να τους προφυλάξετε από την ασθένεια. Μείνετε στο σπίτι σας όταν είστε άρρωστοι. Αποφύγετε όσο είναι δυνατόν την εργασία, το σχολείο και τις συναθροίσεις. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύετε τους συνανθρώπους σας ώστε να μην αρρωστήσουν. Καλύψτε με χαρτομάντιλο το στόμα και τη μύτη σας όταν βήχετε ή φτερνίζεστε. Πλένετε συχνά τα χέρια σας. Το πλύσιμο των χεριών είναι σημαντική διαδικασία με την οποία προστατεύετε τον εαυτό σας και τον περίγυρο σας. Αποφύγετε να πιάνετε τα μάτια σας, τη μύτη σας ή το στόμα σας. Οι ιοί της γρίπης συχνά μεταδίδονται όταν κάποιος αγγίζει αντικείμενα και επιφάνειες που έχουν μολυνθεί και στη συνέχεια πιάνει τα μάτια του, τη μύτη ή το στόμα του. Πότε πρέπει να γίνεται ο εμβολιασμός; Ο εμβολιασμός πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο κατά το χρονικό διάστημα Οκτωβρίος-Νοέμβριος. Χρειάζονται περίπου δύο εβδομάδες από τον εμβολιασμό, ώστε ο οργανισμός να δημιουργήσει προστατευτικά αντισώματα για τη γρίπη. Παρόλο που ο καλύτερος χρόνος για εμβολιασμό είναι η περίοδος Οκτώβριος- Νοέμβριος, μπορεί κάποιος να εμβολιαστεί και αργότερα, εάν ανήκει στις ευπαθείς ομάδες και για κάποιο λόγο δεν εμβολιάστηκε εγκαίρως. Πρέπει να γίνεται επαναληπτική δόση εμβολίου κατά τη διάρκεια μιας περιόδου; Όχι. Στους ενήλικες αρκεί να γίνεται μόνο μια δόση εμβολίου κάθε χρόνο. Μελέτες έχουν δείξει ότι επαναληπτική δόση του εμβολίου γρίπης δεν προσφέρει στην βελτίωση της ανοσίας. Στα παιδιά ηλικίας μικρότερης των 9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά κατά της γρίπης, πρέπει να γίνονται δύο δόσεις εμβολίου, σε διάστημα τουλάχιστον ενός μήνα η μία από την άλλη. Μπορεί το εμβόλιο να προκαλέσει γρίπη; Όχι. Το εμβόλιο περιέχει νεκρούς ιούς γρίπης ή τμήματα του ιού και για τον λόγο αυτό δεν προκαλεί νόσο. Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο της γρίπης; Όταν οι ιοί της γρίπης που περιλαμβάνει το εμβόλιο είναι παρόμοιοι με τους ιούς που κυκλοφορούν τη συγκεκριμένη περίοδο, είναι πολύ αποτελεσματικό. Από μελέτες που έχουν γίνει, διαπιστώθηκε ότι προστατεύεται από τη νόσο το 70-90 % των ατόμων που εμβολιάζεται. Στους ηλικιωμένους και σε αυτούς που πάσχουν από σοβαρά χρόνια νοσήματα, το εμβόλιο συχνά είναι λιγότερο αποτελεσματικό, αλλά ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις μειώνει τις εισαγωγές στο νοσοκομείο και τους θανάτους από επιπλοκές. Γιατί πρέπει να κάνω εμβόλιο κάθε χρόνο; Οι ιοί της γρίπης αλλάζουν συνεχώς. Γενικά σε κάθε περίοδο γρίπης κυκλοφορούν στελέχη του ιού που έχουν μικρές διαφορές από αυτά της προηγούμενης περιόδου. Για το λόγο αυτό η σύνθεση του εμβολίου αλλάζει κάθε χρόνο. Ακόμη και στην περίπτωση που η σύνθεσή του εμβολίου είναι η ίδια με αυτή της προηγούμενης περιόδου, ο εμβολιασμός πρέπει να επαναλαμβάνεται γιατί η ανοσία που αφήνει το εμβόλιο εξασθενεί μετά από 6 μήνες περίπου, επομένως δεν υπάρχει προστασία εναντίον της γρίπης την επόμενη περίοδο. Με βάση τα δεδομένα των τελευταίων περιοχών εποχικής γρίπης στη χώρα μας, φαίνεται ότι η επιδημία της γρίπης έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά: το επιδημικό κύμα συμβαίνει μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου, η κορύφωση της δραστηριότητας συμβαίνει μεταξύ Φεβρουαρίου – Μαρτίου, κυκλοφορούν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο ποσοστό όλα τα στελέχη γρίπης [ Α (Η1Ν1)pdm09, Α(Η3Ν2) και Β ]. H Γρίπη 2015-2016 / Εμβόλιο Γρίπης Α ( Η1Ν15Η3Ν2 ) + Β Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συλλέγει πληροφορίες για τα στελέχη του ιού της γρίπης που κυκλοφορούν κάθε χρόνο σε όλον τον κόσμο, μέσω του ειδικού δικτύου εργαστηρίων που έχει δημιουργήσει ( πάνω από 110 εργαστήρια σε περισσότερες από 80 χώρες ). Με βάση τις πληροφορίες που συλλέγονται από το δίκτυο, το Φεβρουάριο κάθε χρόνου ( για το βόρειο ημισφαίριο ), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει προς τις φαρμακοβιομηχανίες τη σύνθεση του εμβολίου της επόμενης χρονιάς. Στη συνέχεια, το εμβόλιο παρασκευάζεται από μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες και μετά από πειράματα παραδίδεται ασφαλές στην ιατρική κοινότητα για τη χρήση του.Το εμβόλιο καλύπτει τους τύπους Α και Β του ιού της γρίπης. Κατά συνέπεια είναι κατάλληλο για τον Η1Ν1 ιό, που ανήκει στον τύπο Α. Επιπλέον, είναι κατάλληλο για τον Η3Ν2, που ανήκει και αυτός στον τύπο Α. Φέτος, ο Η3Ν2 έχει υποστεί αντιγονική μεταβολή και ενδεχομένως το εμβόλιο να μην προστατεύει απόλυτα κάποιους. Δεν παύει όμως να είναι απαραίτητο για τις ευπαθείς ομάδες καθώς το συγκεκριμένο εμβόλιο εξακολουθεί να περιλαμβάνει τους τύπους Α ( Η1Ν1 ) και Β. Στον ιό Η1Ν1 οφείλεται η πλειονότητα των προσβολών από γρίπη το 2016 και έχει την ίδια νοσηρότητα και επιπλοκές με τους ιούς της γρίπης προηγούμενων ετών. Η συμπτωματολογία και ο τρόπος μετάδοσης είναι ίδια, όπως επίσης η προφύλαξη και η θεραπεία.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Υπάρχουν δύο κύρια αντιικά φάρμακα που μπορούν να χορηγηθούν σε περιπτώσεις γρίπης με σοβαρά συμπτώματα ή επιπλοκές και σε ασθενείς υψηλού κινδύνου: η ζαναμιβίρη (Relenza) και η οσελταμιβίρη (Tamiflu). Τόσο η ζαναμιβίρη όσο και η οσελταμιβίρη μπορεί να ελαττώσουν τη διάρκεια της ανεπίπλεκτης γρίπης κατά περίπου μια ημέρα, εάν χορηγηθούν εγκαίρως, δηλαδή μέσα στις δύο πρώτες ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Μπορούν επίσης να προλάβουν σοβαρές επιπλοκές της γρίπης, όπως την πνευμονία. Για ασθενείς υψηλού κινδύνου, η θεραπεία με αντιικά μπορεί να αποτρέψει βαρύτερη νόσηση και ανάγκη για νοσηλεία. Οι περισσότεροι πάντως ασθενείς με ήπια συμπτώματα βελτιώνονται μέσα σε 3-4 ημέρες και δε χρειάζεται να πάρουν αντιικά φάρμακα. Ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει αντιικά σε ασθενείς που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου ή που παρουσιάζουν σοβαρά συμπτώματα. Οι άνθρωποι με γρίπη πρέπει να ξεκουράζονται, να πίνουν πολλά υγρά, να αποφεύγουν την χρήση του αλκοόλ και το κάπνισμα και αν χρειαστεί να παίρνουν φάρμακα , όπως παρακεταμόλη για να ανακουφίσουν τον πυρετό και τους μυϊκούς πόνους που σχετίζονται με την γρίπη. Παιδιά και έφηβοι με συμπτώματα γρίπης θα πρέπει να αποφεύγουν την χρήση της ασπιρίνης κατά την διάρκεια της μόλυνσης με την γρίπη καθώς μπορεί να προκαλέσει μια σπάνια ασθένεια ( Σύνδρομο του Reyes), που πολλές φορές είναι και θανατηφόρα. Αφού η γρίπη προκαλείται από ιό, τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία δράση στην μόλυνση, εκτός και να έχουν χορηγηθεί για δευτερεύουσες μολύνσεις όπως βακτηριακή πνευμονία.

Σχετικά με τον συγγραφέα

Dr. Χρονάς Γεώργιος M.D. PhD

Ιατρός Μικροβιολόγος

GDPR & Cookies

Μάθετε πως ο ΒΙΟΤΥΠΟΣ εναρμονίζεται με τον GDPR και το πως επεξεργάζεται τα προσωπικά σας δεδομένα. Δείτε περισσότερα πατώντας εδώ.

Πατώντας Αποδοχή συμφωνείτε με τους όρους μας.