Επεισόδιο Απώλειας Συνείδησης
Ως επεισόδιο απώλειας συνείδησης ορίζεται η παροδική απώλεια αισθήσεων και επαφής με το περιβάλλον για μικρό χρονικό διάστημα, με ή χωρίς πρόδρομα ή σύνοδα συμπτώματα, ανάλογα με το αίτιο που την προκαλεί.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΚΔΗΛΩΝΟΝΤΑΙ ΣΑΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Ι. ΕΠΙΛΗΨΙΑ
Εννοούμε συγκεκριμένα την ιδιοπαθή επιληψία με αμιγείς τονικές γενικευμένες κρίσεις.
– Δεν υπάρχει σαφής αιτιολογία, συνήθως όμως καταγράφεται βαθμός οικογενειακής επιβάρυνσης.
– Η έναρξη των κρίσεων σημειώνεται μετά την ηλικία των 3-4 ετών και πριν από το 30ό έτος ζωής.
– Γενικευμένη τονική μορφή μπορεί να ’χει βέβαια και μια εστιακή επιληψία οφειλομένη σε ενδοεγκεφαλικές βλάβες (όγκοι, αγγειώματα), που σε 2ο χρόνο γενικεύεται.
– Κλινική εικόνα: Της κρίσης προηγείται συνήθως (άλλοτε όχι) η αύρα (αισθητική ή αισθητικοαισθητηριακή) με συμπτώματα όπως αίσθημα παροσμίας, απώλειας προσανατολισμού, ή στοιχεία δυσαυτονομίας όπως ταχυκαρδία, επιγαστρική δυσφορία, εφίδρωσεις, ερυθρότητα προσώπου κλπ. Ακολουθεί αιφνίδια πρώτη και πλήρης απώλεια αισθήσεων που συνοδεύεται στην αμιγή τονική μορφή, με καθολική τονική δυσκαμψία εκτατικού τύπου, απώλεια ούρων, παροδική άπνοια, δάγκωμα της γλώσσας (κατά κανόνα στο πλάγιο της).
Μετά 3-5 λεπτά, επανέρχονται σταδιακά οι αισθήσεις, ο ασθενής αναφέρει κεφαλαλγία, μυαλγίες, ενώ υπάρχει διαταραχή συγκέντρωσης και λόγου, ευερεθιστότητα κλπ.
– Εργαστηριακές εξετάσεις: Κύρια εξέταση είναι το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ).
Στη διάρκεια των κρίσεων, έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστική εικόνα με τα γενικευμένα spices/αιχμές, αιχμηρά κύματα, συμπλέγματα αιχμής ή πολυαιχμής κύματος). Τα παραπάνω ευρήματα παραμένουν στο ΗΕΓ, για αρκετό καιρό μετά από μια κρίση (μετακριτικό διάγραμμα). Βοηθώντας έτσι στο να τεθεί με σιγουριά η διάγνωση της επιληψίας. Λιγότερο συχνά χρησιμοποιείται σαν συμπληρωματικά ενδεικτικό διαγνωστικό test μιας κρίσης επιληψίας, η μέτρηση (άμεσα ή μέχρι λίγες ώρες μετά από την κρίση) της προλακτίνης του ορού που ανιχνεύεται σε ιδιαίτερα ψηλά επίπεδα συγκέντρωσης.
ΙΙ. ΣΥΓΚΟΠΙΚΗ (Ή ΛΙΠΟΘΥΜΙΚΗ) ΚΡΙΣΗ (Σ.Κ.)
Είναι η παροδική απώλεια συνείδησης (με γρήγορη έναρξη και γρήγορη αποκατάσταση στην τυπική της μορφή), που οφείλεται σε παροδική ανεπαρκή αιμάτωση του εγκεφάλου.
– Έχουμε 4 μορφές συγκοπικών κρίσεων:
Α) Αγγειοπνευμονογαστρική κρίση: Είναι η συνηθέστερη αιτία συγκοπικής κρίσης, όπου από ερεθισμό του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, προκαλείται πτώση της αρτηριακής πίεσης και αιφνίδια εγκεφαλική ισχαιμία. Πολλά άτομα είναι προδιατεθειμένα στην κατάσταση αυτή (συνήθως ασθενικά, συναισθηματικά ασταθή ή υποτασικά) και λιποθυμούν εύκολα μετά από γρήγορη και απότομη αφόδευση ή ούρηση, από γρήγορη κατάποση παγωμένων υγρών ή από καθαρά παθολογικές καταστάσεις (π.χ. πνευμονική εμβολή κλπ).
Β) ΣΚ από ορθοστατική υπόταση: οφείλεται σε εγκεφαλική ισχαιμία λόγω πτώσης της αρτηριακής πίεσης στην όρθια θέση.Είναι συνήθως ιδιοσυστατική και προκαλείται από φάρμακα ή νευρολογικά νοσήματα.
Γ) ΣΚ από καρδιακή διαταραχή: οφείλεται σε εγκεφαλική ισχαιμία λόγω μείωσης του όγκου αίματος που πηγαίνει στην εγκέφαλο σε κάθε καρδιακό παλμό. Αίτια: Αρρυθμίες (παροξυντική ταχυκαρδία), στεφανιαία ανεπάρκεια, καρδιακή ανεπάρκεια.
Δ) ΣΚ από αύξηση της ενδοθωρακικής πίεσης: σε προδιατεθείμενα συνήθως άτομα. Έχουμε αύξηση της ενδοθωρακικής πίεσης μετά από επίμονο βήχα ή σήκωμα βάρους. Αυτό συνεπάγεται σε μειωμένη αιματική επιστροφή στην καρδία και κατά συνέπεια μειωμένο όγκο παλμών και εγκεφαλική ισχαιμία. – Κλινική εικόνα συγκοπικής κρίσης: Αρχικά ο ασθενής αισθάνεται “σαν να χάνεται” , με αίσθημα “κενού” στο στομάχι, είναι ωχρός, έχει εφίδρωση, αισθάνεται αδυναμία και τέλος πέφτει στο έδαφος και χάνει τις αισθήσεις του. Μετά από 1-5 λεπτά, σταδιακά ο σφυγμός επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα όπως και η αρτηριακή πίεση και ο ασθενής ανακτά και πάλι τις αισθήσεις. Σπάνια διάρκεια της λιποθυμίας μπορεί να υπερβεί τα 5 λεπτά (όπως π.χ. σε ΣΚ από σοβαρές αρρυθμίες). – Το ατομικό ιστορικό και η συνεχής μέτρηση των ζωτικών σημείων (σφυγμός αρτηριακή πίεση) μπορούν να βοηθήσουν στο να τεθεί η ένδειξη μίας συγκοπικής κρίσης.
ΙΙΙ. ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
Αρχίζει συνήθως με ζάλη, ωχρότητα, βραδυκαδία. Η απώλεια των αισθήσεων διαρκεί όμως πιο πολύ από τη συγκοπική κρίση και συχνά συνοδεύεται από γενικευμένους σπασμούς (έτσι μπορεί εσφαλμένα να θεωρηθεί ως αμιγής κλονική επιληπτική κρίση).
– Η μέτρηση του σακχάρου στο αίμα και άλλης σχετικής με αυτό εξέταση, επιβεβαιώνουν την αιτία της κρίσης
ΙV. ΠΑΡΟΔΙΚΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ
Μπορούν να εκδηλωθούν εκτός των άλλων και με απώλεια αισθήσεων και πτώση, συνήθως σε παροδική ισχαιμία στο πίσω τμήμα του εγκεφάλου όπου βρίσκονται τα κέντρα της εγρήγορσης και της όρθιας θέσης. Εδώ λείπουν τα πρόδρομα συμπτώματα της λιποθυμίας (ζάλη, ωχρότητα, αδυναμία), η έναρξη είναι αιφνίδια, η πτώση απότομη (“drop a Hack”) και κατά κανόνα η κατάσταση αυτή συνοδεύεται και από άλλες νευρολογικές εκδηλώσεις.
V. “ΥΣΤΕΡΙΚΕΣ“ (ΨΕΥΔΟΛΙΠΟΘΥΜΙΚΕΣ) ΚΡΙΣΕΙΣ
Και εδώ λείπουν συνήθως τα πρόδρομα συμπτώματα της λιποθυμικής κρίσης, η διάρκεια της είναι τις περισσότερες φορές μεγαλύτερη της λιποθυμίας και οι ασθενείς αντιδρούν (συνέρχονται ) με εφαρμογή επώδυνων ερεθισμάτων (π.χ. τσίμπημα με βελόνα ή απλά χτυπήματα (ελαφρά) στο πρόσωπο). Στις υστερικές κρίσεις με παρατεταμένη διάρκεια μπορεί να υπάρχει και δάγκωμα της γλώσσας, που σε αντιδιαστολή με την επιληπτική κρίση, αφορά την κορυφή της.
Εδώ η απουσία κάθε παθολογικού στοιχείου (κλινικού ή παρακλινικού) και φυσικά το σχετικά επιβαρυμένο ατομικό ιστορικό, θέτουν με βεβαιότητα σχεδόν τη διάγνωση.