Εξανθηματικές νόσοι της παιδικής ηλικίας
Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με ιογενείς ή μικροβιακές λοιμώξεις στα παιδιά τους με κύρια και πιο εμφανή κλινική εκδήλωση το εξάνθημα.
Κάποιες από τις εξανθηματικές νόσους τείνουν να εκλείψουν λόγω του εμβολιασμού ενώ κάποιες άλλες για τις οποίες δεν υπάρχει εμβόλιο εξακολουθούν να προβληματίζουν τους νέους γονείς.
ΙΛΑΡΑ
Οφείλεται σε ιό που μεταδίδεται με τα σταγονίδια του αναπνευστικού 4 μέρες πριν και μια εβδομάδα μετά την εμφάνιση του εξανθήματος. Μετά από 10-12 μέρες από τη μόλυνση αρχίζουν τα συμπτώματα που περιλαμβάνουν καταρροή, βήχα πυρετό, κακουχία και κόκκινες κηλίδες στο στόμα(που μπορεί να διαφύγουν της προσοχής),και ακολουθεί το εξάνθημα, αρχικά στο πρόσωπο και πίσω από τα αυτιά και στη συνέχεια στον κορμό και τα άκρα. Η οξεία φάση διαρκεί περίπου 5 μέρες και πιθανές επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν από το αναπνευστικό ή το κεντρικό νευρικό σύστημα. Σήμερα με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό παρατηρούνται πια πολύ λίγα κρούσματα.
ΕΡΥΘΡΑ
Ο ιός που προκαλεί την ερυθρά μεταδίδεται επίσης με σταγονίδια του αναπνευστικού. Πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι το ροδόχροο κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα που αρχίζει από το πρόσωπο και επεκτείνεται προς τον κορμό, και η διόγκωση των λεμφαδένων στον τράχηλο. Το εξάνθημα διαρκεί περίπου 2 μέρες ενώ οι λεμφαδένες μπορεί να παραμείνουν διογκωμένοι για εβδομάδες. Επιπλοκές είναι η αρθρίτιδα, ιδίως στα κορίτσια, ήπια θρομβοπενία και η μεταλοιμώδης εγκεφαλοπάθεια. Το πρόγραμμα υποχρεωτικών εμβολιασμών συμπεριλαμβάνει και τον ιό της ερυθράς, γεγονός που έχει σημασία όχι μόνο για τη μείωση των κρουσμάτων στην παιδική ηλικία αλλά και για την ανοσοποίηση των γυναικών καθώς η λοίμωξη από ερυθρά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε συγγενείς ανωμαλίες του εμβρύου (συγγενής ερυθρά).
ΑΝΕΜΕΒΛΟΓΙΑ
Ο ιός της ανεμοβλογιάς-έρπητα ζωστήρα είναι υπεύθυνος για δύο κλινικές οντότητες. Η ανεμοβλογιά αποτελεί την πρωτοπαθή λοίμωξη της μόλυνσης από τον συγκεκριμένο ιό, που μεταδίδεται κυρίως από το αναπνευστικό, και ο έρπης ζωστήρας οφείλεται σε αναζωπύρωση παλαιάς λοίμωξης. Τις πρώτες 2-3 μέρες εμφανίζονται μέτριος πυρετός και καταρροή, ενώ τη 3-4η μέρα εμφανίζεται το φυσαλιδώδες εξάνθημα, συνήθως κατά ομάδες σε δέρμα και βλεννογόνους(στόμα).Μετά την 5η μέρα οι φυσαλίδες συνήθως σπάνε και καλύπτονται από εφελκίδες. Αν δεν επιμολυνθούν οι φυσαλίδες δεν αφήνουν μόνιμη ουλή. Σοβαρότερη κλινική πορεία εμφανίζει η ανεμοβλογιά σε ενήλικες. Ο έρπητας ζωστήρας οφείλεται σε αναζωπύρωση παλαιάς λοίμωξης καθώς ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στο νευρικό σύστημα και επανενεργοποιείται για διαφορές αίτιες με αποτέλεσμα να εμφανίζονται επώδυνες φυσαλίδες σε συγκεκριμένη περιοχή του δέρματος που αντιστοιχεί στην πορεία του νεύρου που έχει προσβληθεί. Τα τελευταία χρόνια έχει κυκλοφορήσει εμβόλιο που προστατεύει και από τις δύο εκδηλώσεις του ίου.
ΟΣΤΡΑΚΙΑ
Οφείλεται στον β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο ομάδος Α(πυογόνος στρεπτόκοκκος) που είναι το ίδιο μικρόβιο που προκαλεί τη στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα. Η μετάδοση γίνεται μέσω της αναπνευστικής οδού. Εμφανίζεται με φαρυγγίτιδα, υψηλό πυρετό, διογκωμένους λεμφαδένες και κόκκινο εξάνθημα που ξεκινάει από την κάτω κοιλιακή χώρα. Σημαντικές επιπλοκές είναι η σπειραματονεφριτιδα και ο ρευματικός πυρετός. Απαραίτητη είναι η αντιβιοτική αγωγή για την αντιμετώπιση της πρωτοπαθούς νόσου καθώς και για τη μείωση της πιθανότητας των επιπλοκών της.
ΛΟΙΜΩΔΕΣ ΕΡΥΘΗΜΑ
Ονομάζεται και σύνδρομο ερυθρών παρειών ή 5η λοιμώδης νόσος και οφείλεται στον παρβοϊό Β19. Μεταδίδεται με εκκρίσεις του αναπνευστικού και εκδηλώνεται με εξάνθημα που μοιάζει με το εξάνθημα της ερυθράς και αρχίζει από τα μαγούλα(ερυθρές παρειές) με επέκταση σε λαιμό και άκρα. Σε υγιή παιδιά είναι ήπια και αυτοπεριοριζόμενη. Σε ασθενείς με κάποια αιματολογικά νοσήματα ή ανοσοανεπαρκεια μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία. Κλινική σημασία έχει επίσης η λοίμωξη από παρβοϊό στην κύηση καθώς μπορεί να οδηγήσει σε αυτόματη αποβολή και εμβρυικό ύδρωπα.
ΒΡΕΦΙΚΗ ΡΟΔΑΝΘΗ Ή ΑΙΦΝΙΔΙΟ ΕΞΑΝΘΗΜΑ
Οφείλεται στον ανθρώπινο ερπητοϊό 6 που μεταδίδεται με σταγονίδια από το αναπνευστικό. Χαρακτηρίζεται από αιφνίδιο εξάνθημα που εμφανίζεται μετά την πτώση του πυρετού που συνήθως είναι υψηλός, διαρκεί 3-5 ημέρες και συνήθως δε συνοδεύεται από λοιπά κλινικά ευρήματα περά από ευερεθιστότητα και τραχηλική λεμφαδενοπάθεια. Το εξάνθημα διαρκεί περίπου 4 ημέρες. Η λοίμωξη από τον συγκεκριμένο ιό αποτελεί συχνό αίτιο πυρετού σε παιδιά νεαρής παιδικής ηλικίας(έως 4 ετών)και συχνό αίτιο πυρετικών σπασμών.